Sari Yuz Kitabı İnceleme

Kitap Hakkında Bilgiler

Sarı Yüz, Türk edebiyatının özgün ve sarsıcı seslerinden biri olan Metin Kaçan tarafından kaleme alınmış, 1993 yılında yayımlanmış, postmodern bir anlatıya sahip roman. 432 sayfalık bu yapıt, hem dilsel hem de biçemsel olarak geleneksel anlatı kalıplarını parçalarken; İstanbul’un arka sokaklarında soluk alan marjinal karakterlerin, yok oluşla burun buruna yaşamlarını, uyuşturucu bağımlısı gençlerin, fahişelerin, serserilerin, sanatçıların ve sokak satıcılarının dünyasını sergiler. Başkahraman, küçük yaşta annesini kaybetmiş, babasından gördüğü şiddetle büyümüş, kendi kimlik arayışı içinde kente saplanmış ‘Sarı Yüz’ lakaplı genç bir adamdır. Otobiyografik izler taşıyan bu karakter, edebiyat, müzik, sinema ve eroin arasında gidip gelen bir yaşamın izdüşümüdür. Romanın bölümleri, farklı zaman düzlemlerinde ilerleyerek okuru geçmiş-te kısa devre yaptırır; Kaçan’ın ‘çatlak’ üslubu, sokak argosu, tekrarlar, sloganlar, şiirsel kesitler ve ironik göndermelerle metin adeta bir graffiti duvarına dönüşür. Sarı Yüz, yalnızca bir bağımlı portresi çizmekle kalmaz; 1990’ların Türkiye’sinde sol hareketlerin çözülüşünü, kapitalist yığın kültürün doğurduğu yabancılaşmayı ve bireyin yalın ayaklı özgürlük arayışını da yerle bir eder. Eser, çıktığı dönemde sansüre uğramış, baskısı tükenmiş ve ardından onlarca baskı yaparak adeta bir “gece iliği” gibi yeni kuşak okurlara aktarılmıştır. Bugün bile edebiyat derslerinde ‘kentsizleşme’, ‘yazınsal maddecilik’ ve ‘kontr-anlatı’ kavramları tartışılırken başvurulan temel yapıtlardan biri olarak kabul edilir. Çünkü Sarı Yüz, sararmış bir sayfa değil, hâlâ ciğerlerimizde tütün kokusu gibi duran, sararıp solmayan bir yüzün aynasıdır.

Yazarı Hakkında Bilgiler

Metin Kaçan, 15 Ocak 1961’de Kahramanmaraş’ta doğdu; çocukluğu Anadolu’nun çeşitli kentlerinde, maden ocakları ve inşaat şantiyeleri arasında geçti. Liseyi İstanbul’un arka mahallelerinde okurken şiir yazmaya başladı; 1980 askeri darbesi sonrası kısa süreli gözaltılar yaşadı, ardından İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümüne girdi ancak son sınıfta okulu bırakarak tamamen yazına yöneldi. 1985’te küçük bohem dergilerde öykü ve denemeleri yayımlanmaya başladı; müzikle ilgisi onu Beyoğlu’nun rock barlarına, türkü evlerine sürükledi. 1990’larda uyuşturucu bağımlılığı, sokak yaşamı ve gece hayatı, hem yaratıcı hem de yıkıcı bir malzeme olarak onun kaleminden damıttı. Sarı Yüz’ün ardından Gece Göçü, Kırmızı Pantolon, Merhamet’te Son Çağrı gibi romanlar kaleme aldı; farklı türlerde denemeler, sinema eleştirileri ve şiir kitapları yayımladı. Yaşamı boyunca oturmayı reddetti, evsiz kalmayı meslek edindi, sokak köpekleriyle paylaştığı bir kamyonda yaşayarak “yazarın kutsal çilesini” yeniden tanımladı. Birçok edebiyat ödülü almasına rağmen törenlere katılmadı; “ödül, ölmüş bir balığın karnında yosun” derdi. 2002’de geçirdiği kalp krizi sonucu 41 yaşında İstanbul’da vefat ettiğinde, ölümü bile otobiyografik bir nüktedır: Taksim Meydanı’nda bir bankta uyurken bulundu, cebinde yarım kalmış bir roman taslak defteri, bir saat parçası ve bir de “ölüm tütün” vardı. Ardından gelen kuşaklar Kaçan’ı, ‘sokak edebiyatının kerpiç şairi’ olarak anar; çünkü o, modern Türk romanına ‘yıkımın estetiğini’ kazandıran, kentin karanlık hafızasını harf harf döken bir kara taşıdır.